Een blik op bedrijfsveiligheid in de toekomst
Wil je in de dynamische en complexe wereld van werk proactief kunnen reageren op veranderingen op het gebied van veiligheid? Ervoor zorgen dat jouw organisatie blijft voldoen aan de verplichtingen en dat het plan van aanpak up-to-date is? Dan is het belangrijk om te weten wat de toekomst brengt. In dit artikel combineren we inzichten uit het onderzoek ‘De toekomst van Gezond en Veilig werken: een brede horizonscan’ (RIVM & TNO, 2023) met andere ontwikkelingen op het gebied van veilig werken. We zetten toekomstige ontwikkelingen die invloed kunnen hebben op de veiligheid op een rij. Zo kan jouw organisatie voorbereid de toekomst in en borg jij veiligheid op de werkvloer.
*In dit artikel gaan we in op een aantal veranderingen die van invloed kunnen zijn op verplichtingen, en de bedrijfsnoodorganisatie. Dit is geen uitputtende lijst.
*In dit artikel gaan we in op een aantal veranderingen die van invloed kunnen zijn op verplichtingen, en de bedrijfsnoodorganisatie. Dit is geen uitputtende lijst.
Veranderingen in wetgeving: grensoverschrijdend gedrag tegengaan en flexwerkers beschermen.
Gevolg: Vertrouwenspersoon mogelijk binnenkort verplicht voor organisaties met 10+ medewerkers. Op termijn mogelijk ook verplicht: een gedragscode, klachtenregeling en een dubbele melding bij arbeidsongevallen bij uitzendkrachten.
In januari 2023 lanceerde het kabinet het Actieprogramma tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en agressie. In dat plan werden een aantal wettelijke aanpassingen benoemd die het kabinet overweegt, waaronder de verplichte vertrouwenspersoon. De eerste stap richting het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon is nu gezet. Het initiatiefvoorstel voor deze wet is op 23 mei aangenomen door de Tweede Kamer. Definitief is de wet nog niet, daarvoor moet eerst de Eerste Kamer nog akkoord gaan. Naast deze verplichting overweegt het kabinet ook het verplicht stellen van een gedragscode én een klachtenregeling. Goede stappen tegen ongewenst gedrag, maar voorkomen dat medewerkers gebruik moeten maken van een vertrouwenspersoon of klachtenregeling is natuurlijk nog beter. Wil je starten bij stap 1 en medewerkers weerbaar maken? Laat ze dan een weerbaarheidstraining volgen.
Om de veiligheid op de werkvloer voor uitzendkrachten te verbeteren heeft Minister van Gennip een wetsvoorstel gedaan voor een dubbele melding bij arbeidsongevallen. Invoeren van de wet zou betekenen dat niet alleen de inlener van een uitzendkracht een melding moet doen bij de Nederlandse Arbeidsinspectie bij een ernstig arbeidsongeval, maar ook het uitzendbureau. Ook krijgt het uitzendbureau de plicht om te controleren of de werknemer weer veilig aan het werk kan. Wil je weten wat nu de plichten zijn van inleners en uitzendbureau’s? Lees het artikel over flexwerkers.
In januari 2023 lanceerde het kabinet het Actieprogramma tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en agressie. In dat plan werden een aantal wettelijke aanpassingen benoemd die het kabinet overweegt, waaronder de verplichte vertrouwenspersoon. De eerste stap richting het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon is nu gezet. Het initiatiefvoorstel voor deze wet is op 23 mei aangenomen door de Tweede Kamer. Definitief is de wet nog niet, daarvoor moet eerst de Eerste Kamer nog akkoord gaan. Naast deze verplichting overweegt het kabinet ook het verplicht stellen van een gedragscode én een klachtenregeling. Goede stappen tegen ongewenst gedrag, maar voorkomen dat medewerkers gebruik moeten maken van een vertrouwenspersoon of klachtenregeling is natuurlijk nog beter. Wil je starten bij stap 1 en medewerkers weerbaar maken? Laat ze dan een weerbaarheidstraining volgen.
Om de veiligheid op de werkvloer voor uitzendkrachten te verbeteren heeft Minister van Gennip een wetsvoorstel gedaan voor een dubbele melding bij arbeidsongevallen. Invoeren van de wet zou betekenen dat niet alleen de inlener van een uitzendkracht een melding moet doen bij de Nederlandse Arbeidsinspectie bij een ernstig arbeidsongeval, maar ook het uitzendbureau. Ook krijgt het uitzendbureau de plicht om te controleren of de werknemer weer veilig aan het werk kan. Wil je weten wat nu de plichten zijn van inleners en uitzendbureau’s? Lees het artikel over flexwerkers.
Veranderende werktaken
Gevolg: extra belangrijk om de preventiemedewerker de risico’s bij veranderingen goed in kaart te laten brengen
Technologische ontwikkelingen, globalisering maar ook onverwachtse gebeurtenissen als een pandemie – zoals de coronacrisis - zullen in de toekomst zorgen voor veranderende werktaken. Dan kan het bijvoorbeeld gaan om verandering in processen en hulpmiddelen, maar bijvoorbeeld ook werktijden. Taken veranderen, kunnen verdwijnen en nieuwe taken ontstaan. De verwachting is dat dit in veel gevallen - bijvoorbeeld als het gaat over technologie - zorgt voor een veiligere werkvloer. Desondanks is en blijft het belangrijk om bij veranderingen in werkprocessen de risico’s in kaart te blijven brengen en houden. Zorg dat de RI&E altijd up-to-date is én dat er voldoende maatregelen worden genomen om medewerkers in de organisatie te beschermen. De verplichte preventiemedewerker kan dit voor je doen of laat een veiligheidskundige het coördineren.
Technologische ontwikkelingen, globalisering maar ook onverwachtse gebeurtenissen als een pandemie – zoals de coronacrisis - zullen in de toekomst zorgen voor veranderende werktaken. Dan kan het bijvoorbeeld gaan om verandering in processen en hulpmiddelen, maar bijvoorbeeld ook werktijden. Taken veranderen, kunnen verdwijnen en nieuwe taken ontstaan. De verwachting is dat dit in veel gevallen - bijvoorbeeld als het gaat over technologie - zorgt voor een veiligere werkvloer. Desondanks is en blijft het belangrijk om bij veranderingen in werkprocessen de risico’s in kaart te blijven brengen en houden. Zorg dat de RI&E altijd up-to-date is én dat er voldoende maatregelen worden genomen om medewerkers in de organisatie te beschermen. De verplichte preventiemedewerker kan dit voor je doen of laat een veiligheidskundige het coördineren.
Vergrijzing
Gevolg: in bepaalde sectoren meer werkdruk als veel mensen met pensioen gaan. Ook vallen ouderen bij ziekzijn langer uit.
Nederland vergrijst: was in 1950 minder dan 8% van de Nederlanders 65-plussers, inmiddels is dat al toegenomen naar 20,2% (CBS). En dat dit percentage nog verder gaat toenemen is vrij zeker, want er zijn veel mensen in de leeftijdscategorie 45-65. In 2040 is de verwachting dat er 4,8 miljoen 65-plussers zijn. Vorig jaar waren dat er zo'n 3,5 miljoen. Arbeidstekorten liggen op de loer in de sectoren waarin een aanzienlijk aantal oudere werknemers actief zijn. De verwachting is dat hierdoor de psychosociale arbeidsbelasting (PSA) onder werknemers gaat toenemen. Meer werkdruk dus. Een hoge werkdruk verhoogt niet alleen de kans op het maken van fouten, maar ook op mentale problemen.
Mogelijk stijgt ook de levensverwachting van mensen, waardoor dan ook weer de AOW leeftijd stijgt. Hierdoor zullen er meer werkende 60-plussers zijn. 55-plussers hebben volgens het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid meer kans op arbeidsongeschiktheid. Ze zijn niet vaker ziek dan jonge mensen, maar vallen bij ziekzijn wel langer uit, aldus TNO. Belangrijk dus om dat in het achterhoofd te houden als het gaat om de continuïteit van je bedrijfsnoodorganisatie. Als iemand voor lange tijd uitvalt in je BHV-organisatie, heb je dan nog genoeg mankracht?
Nederland vergrijst: was in 1950 minder dan 8% van de Nederlanders 65-plussers, inmiddels is dat al toegenomen naar 20,2% (CBS). En dat dit percentage nog verder gaat toenemen is vrij zeker, want er zijn veel mensen in de leeftijdscategorie 45-65. In 2040 is de verwachting dat er 4,8 miljoen 65-plussers zijn. Vorig jaar waren dat er zo'n 3,5 miljoen. Arbeidstekorten liggen op de loer in de sectoren waarin een aanzienlijk aantal oudere werknemers actief zijn. De verwachting is dat hierdoor de psychosociale arbeidsbelasting (PSA) onder werknemers gaat toenemen. Meer werkdruk dus. Een hoge werkdruk verhoogt niet alleen de kans op het maken van fouten, maar ook op mentale problemen.
Mogelijk stijgt ook de levensverwachting van mensen, waardoor dan ook weer de AOW leeftijd stijgt. Hierdoor zullen er meer werkende 60-plussers zijn. 55-plussers hebben volgens het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid meer kans op arbeidsongeschiktheid. Ze zijn niet vaker ziek dan jonge mensen, maar vallen bij ziekzijn wel langer uit, aldus TNO. Belangrijk dus om dat in het achterhoofd te houden als het gaat om de continuïteit van je bedrijfsnoodorganisatie. Als iemand voor lange tijd uitvalt in je BHV-organisatie, heb je dan nog genoeg mankracht?
Klimaatverandering en energietransitie
Gevolg: hogere temperaturen, meer extreem weer en meer veiligheidsrisico’s
Dat klimaatverandering gaande is, dat is voor velen van ons niks nieuws. En die verandering stopt niet, de verwachting is dat de stijging van de temperatuur de komende 10 jaar doorzet. Nu er steeds meer kans is op extreem weer – zoals de extreme hitte afgelopen juli in Zuid-Europa, Amerika en China - is het verstandig rekening te houden met de risico’s die dit met zich meebrengt. Extreme hitte geeft bijvoorbeeld meer kans op hittestress en -beroertes. En die gevolgen gelden niet alleen voor mensen die buiten werken. Als er geen airco is of als deze niet meer voldoende werkt heeft dit ook effect op mensen die binnen werken. De toename aan groene energie de komende jaren draagt bij aan het minder snel stijgen van de temperatuur. Maar ook deze transitie naar groene energie brengt veiligheidsrisico’s met zich mee. Zo zullen er steeds meer elektrische auto's en laadpalen rondom bedrijfsgebouwen te vinden zijn, helemaal als vanaf 2035 alleen nog maar uitstootvrije auto's worden verkocht. Daarnaast hebben steeds meer gebouwen daken vol liggen met zonnepanelen. Dat neemt in de komende jaren alleen maar toe. De risico's op het gebied van brandveiligheid veranderen daardoor.
Dat klimaatverandering gaande is, dat is voor velen van ons niks nieuws. En die verandering stopt niet, de verwachting is dat de stijging van de temperatuur de komende 10 jaar doorzet. Nu er steeds meer kans is op extreem weer – zoals de extreme hitte afgelopen juli in Zuid-Europa, Amerika en China - is het verstandig rekening te houden met de risico’s die dit met zich meebrengt. Extreme hitte geeft bijvoorbeeld meer kans op hittestress en -beroertes. En die gevolgen gelden niet alleen voor mensen die buiten werken. Als er geen airco is of als deze niet meer voldoende werkt heeft dit ook effect op mensen die binnen werken. De toename aan groene energie de komende jaren draagt bij aan het minder snel stijgen van de temperatuur. Maar ook deze transitie naar groene energie brengt veiligheidsrisico’s met zich mee. Zo zullen er steeds meer elektrische auto's en laadpalen rondom bedrijfsgebouwen te vinden zijn, helemaal als vanaf 2035 alleen nog maar uitstootvrije auto's worden verkocht. Daarnaast hebben steeds meer gebouwen daken vol liggen met zonnepanelen. Dat neemt in de komende jaren alleen maar toe. De risico's op het gebied van brandveiligheid veranderen daardoor.
Technologie
Gevolg: veiligere werkomstandigheden, maar ook een risico op schijnveiligheid en nieuwe veiligheidsrisico’s
Verwacht wordt dat de impact van technologische ontwikkelingen als AI, robots en de digitalisering de komende jaren groot zal zijn. In werksituaties zullen deze middelen steeds vaker worden gebruikt. Hoeveel invloed technologie gaat hebben is nog onzeker, mede door wetgeving en de manier van implementatie. De technologie brengt naar verwachting positieve ontwikkelingen met zich mee, zoals het eerder signaleren van veiligheidsbedreigingen. Maar er zijn ook kanttekeningen. Technologie als veiligheidssensoren kunnen voor schijnveiligheid zorgen, want wat als de sensor niet werkt? En het gebruik van cobots (samenwerking tussen robots en mensen) geeft weer risico’s op botsingen. De risico’s blijvend in beeld blijven houden blijft, ook om deze reden, super belangrijk.
De toepassing van technologie zorgt er in sommige gevallen ook voor dat er minder mensen nodig zijn op de werkvloer en dat banen verdwijnen. Daarbij is het belangrijk in beeld te houden welke impact dit heeft op jouw BHV-organisatie. Zijn er nog genoeg BHV’ers? En zijn die getraind op de risico’s die deze veranderingen met zich meebrengen?
Verwacht wordt dat de impact van technologische ontwikkelingen als AI, robots en de digitalisering de komende jaren groot zal zijn. In werksituaties zullen deze middelen steeds vaker worden gebruikt. Hoeveel invloed technologie gaat hebben is nog onzeker, mede door wetgeving en de manier van implementatie. De technologie brengt naar verwachting positieve ontwikkelingen met zich mee, zoals het eerder signaleren van veiligheidsbedreigingen. Maar er zijn ook kanttekeningen. Technologie als veiligheidssensoren kunnen voor schijnveiligheid zorgen, want wat als de sensor niet werkt? En het gebruik van cobots (samenwerking tussen robots en mensen) geeft weer risico’s op botsingen. De risico’s blijvend in beeld blijven houden blijft, ook om deze reden, super belangrijk.
De toepassing van technologie zorgt er in sommige gevallen ook voor dat er minder mensen nodig zijn op de werkvloer en dat banen verdwijnen. Daarbij is het belangrijk in beeld te houden welke impact dit heeft op jouw BHV-organisatie. Zijn er nog genoeg BHV’ers? En zijn die getraind op de risico’s die deze veranderingen met zich meebrengen?
Veiligheid vastleggen in ambities
Een veilige organisatie is een goed voorbereide organisatie, vinden we bij BHV.NL. Als de organisatie goed getraind en geoefend is, ben je wendbaarder en kun je makkelijke inspelen op veranderingen. Het is belangrijk om je bedrijfsnoodorganisatie en de risico’s van het werk regelmatig onder de loep te nemen. Wil je de basis op orde hebben of een stap verderzetten? Met het veiligheidsambitieplan helpen we jouw organisatie met het behalen van jullie veiligheidsambities. Dat doen we in vijf stappen. Benieuwd naar hoe we je kunnen helpen? Lees meer over het veiligheidsambitieplan.
Wil je weten waar je nu rekening mee moet houden als het gaat om veilig werken? We hebben vijf actuele trends voor je op een rij gezet in het artikel: 5 trends die impact hebben op de veiligheid in jouw organisatie.
Wil je weten waar je nu rekening mee moet houden als het gaat om veilig werken? We hebben vijf actuele trends voor je op een rij gezet in het artikel: 5 trends die impact hebben op de veiligheid in jouw organisatie.
Bronnen:
Rijksoverheid (2023). Internetconsultatie Wetsvoorstel invoering meldplicht arbeidsongevallen en vergewisplichten uitleners
NOS (2022). Vanaf 2035 mogen nieuwe auto's in de EU geen CO2 meer uitstoten
RIVM&TNO (2023). De Toekomst van Gezond en Veilig Werken, Een brede horizonscan
Tweede Kamer (2023). Wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon.
Rijksoverheid (2023). Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (2023). Ontwikkelingen voor werkenden - agenda Arbeidsveiligheid 2050
PBL & CBS (2022). Regionale bevolkings- en huishoudensprognose 2022-2050
Rijksoverheid (2023). Internetconsultatie Wetsvoorstel invoering meldplicht arbeidsongevallen en vergewisplichten uitleners
NOS (2022). Vanaf 2035 mogen nieuwe auto's in de EU geen CO2 meer uitstoten
RIVM&TNO (2023). De Toekomst van Gezond en Veilig Werken, Een brede horizonscan
Tweede Kamer (2023). Wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon.
Rijksoverheid (2023). Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (2023). Ontwikkelingen voor werkenden - agenda Arbeidsveiligheid 2050
PBL & CBS (2022). Regionale bevolkings- en huishoudensprognose 2022-2050
Lees meer
-
-
-
-
Ter inspiratie: 5 manieren om aan de slag te gaan met BHVWil je in jouw organisatie aan de slag met BHV omdat je veiligheid een belangrijk thema vindt, maar weet je niet hoe? Of besteed je al regelmatig aandacht aan dit waardevolle onderwerp en ben je op zoek naar ideeën voor de afwisseling? Dan is dit artikel voor jou. Hier vind je namelijk 5 manieren om op een leuke én effectieve manier aan de slag te gaan met BHV in jouw organisatie. Ter inspiratie! -
Een efficiënt en goed georganiseerd BHV-team? Oefen samen!Een goed georganiseerde bedrijfsnoodorganisatie is onmisbaar bij het waarborgen van de veiligheid binnen een bedrijf. Ben jij als BHV’er, ploegleider, coördinator of hoofd BHV verantwoordelijk voor een veilige werkvloer? Dan weet je hoe belangrijk het is dat in noodsituaties BHV’ers blindelings op elkaar kunnen vertrouwen en het team als een geoliede machine functioneert. Hoe je dat voor elkaar krijgt? Door samen te oefenen. -
Veiligheid in het voortgezet onderwijs: De prioriteitenHet voortgezet onderwijs is een belangrijke fase in het leven van jongeren, waarin ze niet alleen academische vaardigheden ontwikkelen, maar ook hun identiteit vormgeven en sociale interacties aangaan. In hoeverre heb jij nagedacht over de verschillende aspecten van veiligheid op een middelbare school? Organiseer veiligheidstrainingen en zorg ervoor dat leerlingen en personeel vertrouwd raken met de noodprocedures. In dit artikel lichten we verschillenden vormen van veiligheid op school toe, om je te helpen ervoor te zorgen dat jouw school veilig is en blijft. -
Waarom ontruimingsoefeningen belangrijk zijn in woonzorgcentraWoonzorglocaties bieden een thuisbasis aan verschillende doelgroepen, waar zorg en ondersteuning centraal staan. Met liefdevolle aandacht zorgen de medewerkers voor ouderen met verschillende zorgbehoeften, mensen met psychische aandoeningen, en hen die in de laatste fase van hun leven palliatieve zorg nodig hebben. Wat doe je als er brand uitbreekt in je woonzorglocatie? 112 bellen natuurlijk en de bewoners in veiligheid brengen. Maar hoe doe je dat snel en effectief? Bereid je organisatie goed voor op zo’n situatie en oefen een ontruiming regelmatig. -
Veiligheid blijvend op de agenda: in vijf stappen op weg naar jullie veiligheidsambitieWil je ook een stap verderzetten en met een gedegen plan veiligheid nog meer op de kaart zetten in jouw organisatie? In dit artikel leggen we uit hoe je in vijf stappen aan de slag gaat met het behalen van jullie veiligheidsambities. -
8 tips voor een veilige onboarding: aandacht voor veiligheid op de werkvloerVeel mensen vinden het spannend, die eerste werkdag bij een nieuwe werkgever. Om ervoor te zorgen dat nieuwe collega’s zich snel thuis voelen, de organisatie leren kennen en hun werk goed kunnen uitvoeren, organiseren steeds meer bedrijven een ‘onboarding’. Eén belangrijk onderwerp wordt tijdens deze dag echter vaak vergeten: veiligheid. Zowel fysiek als mentaal. Zorgen voor goede voorlichting is niet alleen verplicht, maar ook essentieel om een veilige en gezonde werkvloer te waarborgen. Breng veilig werken dus vanaf dag 1 onder de aandacht!
