Bedrijfsveiligheid en BHV voor flexwerkers: hoe veilig is jouw werkvloer?
Ken de Arbowetgeving en faciliteer met trainingen
Bedrijven maken steeds meer gebruik van flexwerkers. Denk aan uitzendkrachten, gedetacheerden, stagiaires, vakantiekrachten, werknemers met een 0-urencontract, ZZP’ers en vrijwilligers. Logisch ook, want in deze snel veranderende wereld kan een flexibele schil bijzonder handig zijn. Maar: hoe zit het dan met de bedrijfsveiligheid en BHV voor flexwerken? De Arbowetgeving is namelijk vooral geschreven voor werkgevers en werknemers die een arbeidsovereenkomst met elkaar hebben afgesloten. Hoe kun je bedrijfsongevallen en gezondheidsklachten van uitzendkrachten en flexwerkers voorkomen? En wie is verantwoordelijk? Dat is vaak onduidelijk. Voor de flexwerker zelf én voor de werkgever. Tijd om dit eens op te helderen.
Bedrijven maken steeds meer gebruik van flexwerkers. Denk aan uitzendkrachten, gedetacheerden, stagiaires, vakantiekrachten, werknemers met een 0-urencontract, ZZP’ers en vrijwilligers. Logisch ook, want in deze snel veranderende wereld kan een flexibele schil bijzonder handig zijn. Maar: hoe zit het dan met de bedrijfsveiligheid en BHV voor flexwerken? De Arbowetgeving is namelijk vooral geschreven voor werkgevers en werknemers die een arbeidsovereenkomst met elkaar hebben afgesloten. Hoe kun je bedrijfsongevallen en gezondheidsklachten van uitzendkrachten en flexwerkers voorkomen? En wie is verantwoordelijk? Dat is vaak onduidelijk. Voor de flexwerker zelf én voor de werkgever. Tijd om dit eens op te helderen.
Meer ongevallen onder flexwerkers
Al 15 jaar lang stijgt het aantal werknemers met een flexibel contract in Nederland. Deze groei zet waarschijnlijk door, omdat de arbeidsmarkt hierom vraagt. Ook het aantal zelfstandigen stijgt flink sinds 2019. Er lopen dus heel wat flexibele medewerkers rond in ons landje. Maar hoe is het gesteld met hun arbeidsveiligheid? Die cijfers zetten ons aan het denken. Want het aantal arbeidsongevallen onder uitzendkrachten is in 2014-2016 met 4,8% hoger dan het ongevalspercentage van medewerkers met een vast contract (3,0%). Als het gaat om gevaarlijk werk, zoals werken op hoogte of met gevaarlijke stoffen, ligt dit percentage zelfs op 11,0% tegenover 8,0%. Uit onderzoek van TNO blijkt verder dat uitzendkrachten zich vaker ergens aan snijden en bekneld raken. Reden tot zorg dus. Waardoor komt dit én: wie is er verantwoordelijk voor de veiligheid van deze groep?
Instructie en toezicht
Als we kijken naar een analyse van het RIVM, zien we dat in 30.000 ongevalsrapporten van de Nederlandse Arbeidsinspectie uit de jaren 1998 t/m 2014 de factor ‘competentie’ een grote rol heeft gespeeld. Kennis en vaardigheden dus. Gebrek hieraan kan zorgen voor vergissingen en verkeerde beslissingen, waardoor het uiteindelijk misgaat. Opvallend is dat uitzendkrachten middelen vaker volgens de voorgeschreven werkwijze gebruiken dan vaste medewerkers. Hieruit kun je de voorzichtige conclusie trekken dat áls flexwerkers goed op de hoogte zijn van de risico’s en richtlijnen, ze deze ook naleven. Daarom is het geven van heldere instructies en het houden van toezicht zo enorm belangrijk voor een veilige uitvoering van het werk. Wie er verantwoordelijk is voor deze zorgtaak, lees je hier.
Wie is er verantwoordelijk bij (het voorkomen van) een bedrijfsongeval?
Uitzendkrachten
Per jaar gaan er 1,7 miljoen uitzendkrachten (Q1 2021) bij een organisatie aan de slag via een uitzendbureau. Dat is maar liefst 36% van alle medewerkers. Zoals we hierboven lazen, zijn uitzendkrachten vaker betrokken bij een bedrijfsongeval. Hoe is dit wettelijk geregeld? Dat antwoord is helder: de werkgever die de uitzendkracht inhuurt, is verantwoordelijk voor het naleven van alle wettelijke bepalingen uit de Arbowetgeving. Er is één aanvulling: vooraf ontvangen uitzendkrachten een RI&E en plan van aanpak van de werkgever, voor het onderdeel dat van toepassing is op hun werk. Want ook dat is verplicht.
Payrolling
Bij payrolling geeft een bedrijf de verantwoordelijkheid voor zijn werkgeverschap uit handen en komt het personeel in dienst van een payrollonderneming. Vaak is er dan veel onduidelijkheid over de rechtspositie van de werknemer. Wie is de werkgever en wie moet de werknemer aanspreken op het naleven van de arbeidsovereenkomst? Dat is de opdrachtgever. De medewerkers voeren hun werk namelijk uit bij dat bedrijf en niet bij de payrollonderneming. De werkomstandigheden worden dus bepaald door de opdrachtgever. Deze wordt dan ook in de Arbowet beschouwd als werkgever voor de payrollmedewerkers. Er is één uitzondering: als de payrollmedewerker ziek wordt, moet de arbodienst of de bedrijfsarts van het payrollbedrijf zorgen voor de ziekteverzuimbegeleiding.
Gedetacheerden
Als een bedrijf op zoek is naar een gespecialiseerde en ervaren kracht, komen ze meestal uit bij detacheringsbureaus. Vaak gaat dit om langdurige overeenkomsten. Ook hier is het niet altijd duidelijk wie er formeel verantwoordelijk is bij een bedrijfsongeval. Dat verschilt per opdracht. Als de opdrachtgever een gedetacheerde werknemer inzet voor een specifieke klus, bijvoorbeeld een ICT-klus, en de opdrachtgever bemoeit zich verder niet met de uitvoering van de klus, dan blijft het detacheringsbureau de werkgever die verantwoordelijk is voor de arbeidsomstandigheden van die werknemer. Als de opdrachtgever een gedetacheerde werknemer inzet als vervanger van bijvoorbeeld een zieke medewerker of om een piek in het werk op te vangen, dan geldt de regel dat de opdrachtgever volgens de Arbowet werkgever is geworden van de gedetacheerde en dus ook verantwoordelijk is voor de arbeidsveiligheid.
Stagiaires
In ieder bedrijf lopen ze rond: stagiaires. De organisatie die de stageplek biedt, is werkgever en verantwoordelijk. Helder. Want het stagebedrijf bepaalt onder welke omstandigheden de stagiair het werk verricht. Wel gelden er extra regels voor jongeren. Voor kinderen tot 16 jaar geldt in principe een verbod op het verrichten van arbeid. Hoe ouder het kind, hoe meer uitzonderingen er zijn op dit verbod. Deze regels vind je in de “Nadere regeling kinderarbeid”. Een voorbeeld hiervan is dat een kind pas op 15-jarige leeftijd ochtendkranten mag bezorgen, met als voorwaarde dat dit niet gebeurt tijdens schooltijd.
Plaatsonafhankelijk werkenden
Werken waar en wanneer je maar wilt: het ‘thuiswerken’ wordt steeds populairder. Veel medewerkers vinden het fijn om regelmatig thuis aan de slag te gaan. Dit brengt wel extra verantwoordelijkheden met zich mee voor de werkgever. Denk aan het faciliteren van een verantwoorde werkplek, het voorkomen van overbelasting en toezien op de voorschriften rondom beeldschermwerk. Het verbouwen van een woning, professioneel schoonmaakwerk of de verpleging en verzorging aan huis worden niet gerekend tot plaatsonafhankelijk werk. Hoe dan ook: de regels uit de Arbowet blijven gewoon van toepassing voor medewerkers die thuis of op een andere locatie werk verrichten.
ZZP’ers
ZZP’ers zijn eigen baas en hebben geen medewerkers in dienst. De opdrachtgever mag dan ook geen eisen stellen aan de werktijden, als uitvoerder toezien op het werk of instructies geven. ZZP’ers vallen daarom in principe niet onder de Arbowetgeving. Maar er is wel een aantal bepalingen uit het Arbobesluit en de Arboregeling die wél van toepassing zijn voor ZZP’ers. Daarbij gaat het vooral om regels bij risicovolle activiteiten zoals het werken op hoogte, op steigers, op een bouwplaats en bij duik- en caissonarbeid. Als een opdrachtgever een ZZP’er inzet alsof het een eigen werknemer is, loop je als werkgever het risico dat je de ZZP’er onder jouw gezag laat werken. In dat geval moeten de verplichtingen uit de Arbowetgeving wél worden nageleefd bij deze persoon.
Vrijwilligers
Vrijwilligers zijn onmisbaar in onze samenleving. Zij hebben geen arbeidsovereenkomst en geen salaris. Vrijwilligers worden niet gezien als werknemers in de zin van de Arbowet, voor hen gelden de voorschriften uit de Arbowetgeving dus niet. Zij hoeven dan ook niet meegenomen te worden in de RI&E, tenzij er gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen of biologische agentia, bij werken op hoogte of bij blootstelling aan lawaai. Dit kan betekenen dat er weinig zicht is op de risico’s die vrijwilligers lopen. Ook de inzet van BHV is niet verplicht bij een organisatie waar alleen gewerkt wordt met vrijwilligers. Dus als je werkt met drie vaste medewerkers en 30 vrijwilligers, dan geldt de gehele Arbowetgeving voor de drie werknemers met een arbeidsovereenkomst, denk bijvoorbeeld aan het afsluiten van een contract met de arbodienst/bedrijfsarts. Voor de dertig vrijwilligers geldt slechts een beperkt stuk van de Arbowetgeving.
Kortom: je bent al snel verantwoordelijk als werkgever, als jij bepaalt hoe er gewerkt wordt en daarop toezicht houdt. Dat betekent dat je ook verantwoordelijk bent voor de veiligheid van de mensen die voor jou aan het werk zijn. En dan hebben we het niet alleen over ongevallen en letsel, maar ook over ongewenst gedrag. Meer over deze verantwoordelijkheden lees je in dit artikel. Wil je de inhoudelijke Arbowetgeving en alle specifieke bepalingen lezen? Bekijk dan deze brochure van TNO.
Per jaar gaan er 1,7 miljoen uitzendkrachten (Q1 2021) bij een organisatie aan de slag via een uitzendbureau. Dat is maar liefst 36% van alle medewerkers. Zoals we hierboven lazen, zijn uitzendkrachten vaker betrokken bij een bedrijfsongeval. Hoe is dit wettelijk geregeld? Dat antwoord is helder: de werkgever die de uitzendkracht inhuurt, is verantwoordelijk voor het naleven van alle wettelijke bepalingen uit de Arbowetgeving. Er is één aanvulling: vooraf ontvangen uitzendkrachten een RI&E en plan van aanpak van de werkgever, voor het onderdeel dat van toepassing is op hun werk. Want ook dat is verplicht.
Payrolling
Bij payrolling geeft een bedrijf de verantwoordelijkheid voor zijn werkgeverschap uit handen en komt het personeel in dienst van een payrollonderneming. Vaak is er dan veel onduidelijkheid over de rechtspositie van de werknemer. Wie is de werkgever en wie moet de werknemer aanspreken op het naleven van de arbeidsovereenkomst? Dat is de opdrachtgever. De medewerkers voeren hun werk namelijk uit bij dat bedrijf en niet bij de payrollonderneming. De werkomstandigheden worden dus bepaald door de opdrachtgever. Deze wordt dan ook in de Arbowet beschouwd als werkgever voor de payrollmedewerkers. Er is één uitzondering: als de payrollmedewerker ziek wordt, moet de arbodienst of de bedrijfsarts van het payrollbedrijf zorgen voor de ziekteverzuimbegeleiding.
Gedetacheerden
Als een bedrijf op zoek is naar een gespecialiseerde en ervaren kracht, komen ze meestal uit bij detacheringsbureaus. Vaak gaat dit om langdurige overeenkomsten. Ook hier is het niet altijd duidelijk wie er formeel verantwoordelijk is bij een bedrijfsongeval. Dat verschilt per opdracht. Als de opdrachtgever een gedetacheerde werknemer inzet voor een specifieke klus, bijvoorbeeld een ICT-klus, en de opdrachtgever bemoeit zich verder niet met de uitvoering van de klus, dan blijft het detacheringsbureau de werkgever die verantwoordelijk is voor de arbeidsomstandigheden van die werknemer. Als de opdrachtgever een gedetacheerde werknemer inzet als vervanger van bijvoorbeeld een zieke medewerker of om een piek in het werk op te vangen, dan geldt de regel dat de opdrachtgever volgens de Arbowet werkgever is geworden van de gedetacheerde en dus ook verantwoordelijk is voor de arbeidsveiligheid.
Stagiaires
In ieder bedrijf lopen ze rond: stagiaires. De organisatie die de stageplek biedt, is werkgever en verantwoordelijk. Helder. Want het stagebedrijf bepaalt onder welke omstandigheden de stagiair het werk verricht. Wel gelden er extra regels voor jongeren. Voor kinderen tot 16 jaar geldt in principe een verbod op het verrichten van arbeid. Hoe ouder het kind, hoe meer uitzonderingen er zijn op dit verbod. Deze regels vind je in de “Nadere regeling kinderarbeid”. Een voorbeeld hiervan is dat een kind pas op 15-jarige leeftijd ochtendkranten mag bezorgen, met als voorwaarde dat dit niet gebeurt tijdens schooltijd.
Plaatsonafhankelijk werkenden
Werken waar en wanneer je maar wilt: het ‘thuiswerken’ wordt steeds populairder. Veel medewerkers vinden het fijn om regelmatig thuis aan de slag te gaan. Dit brengt wel extra verantwoordelijkheden met zich mee voor de werkgever. Denk aan het faciliteren van een verantwoorde werkplek, het voorkomen van overbelasting en toezien op de voorschriften rondom beeldschermwerk. Het verbouwen van een woning, professioneel schoonmaakwerk of de verpleging en verzorging aan huis worden niet gerekend tot plaatsonafhankelijk werk. Hoe dan ook: de regels uit de Arbowet blijven gewoon van toepassing voor medewerkers die thuis of op een andere locatie werk verrichten.
ZZP’ers
ZZP’ers zijn eigen baas en hebben geen medewerkers in dienst. De opdrachtgever mag dan ook geen eisen stellen aan de werktijden, als uitvoerder toezien op het werk of instructies geven. ZZP’ers vallen daarom in principe niet onder de Arbowetgeving. Maar er is wel een aantal bepalingen uit het Arbobesluit en de Arboregeling die wél van toepassing zijn voor ZZP’ers. Daarbij gaat het vooral om regels bij risicovolle activiteiten zoals het werken op hoogte, op steigers, op een bouwplaats en bij duik- en caissonarbeid. Als een opdrachtgever een ZZP’er inzet alsof het een eigen werknemer is, loop je als werkgever het risico dat je de ZZP’er onder jouw gezag laat werken. In dat geval moeten de verplichtingen uit de Arbowetgeving wél worden nageleefd bij deze persoon.
Vrijwilligers
Vrijwilligers zijn onmisbaar in onze samenleving. Zij hebben geen arbeidsovereenkomst en geen salaris. Vrijwilligers worden niet gezien als werknemers in de zin van de Arbowet, voor hen gelden de voorschriften uit de Arbowetgeving dus niet. Zij hoeven dan ook niet meegenomen te worden in de RI&E, tenzij er gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen of biologische agentia, bij werken op hoogte of bij blootstelling aan lawaai. Dit kan betekenen dat er weinig zicht is op de risico’s die vrijwilligers lopen. Ook de inzet van BHV is niet verplicht bij een organisatie waar alleen gewerkt wordt met vrijwilligers. Dus als je werkt met drie vaste medewerkers en 30 vrijwilligers, dan geldt de gehele Arbowetgeving voor de drie werknemers met een arbeidsovereenkomst, denk bijvoorbeeld aan het afsluiten van een contract met de arbodienst/bedrijfsarts. Voor de dertig vrijwilligers geldt slechts een beperkt stuk van de Arbowetgeving.
Kortom: je bent al snel verantwoordelijk als werkgever, als jij bepaalt hoe er gewerkt wordt en daarop toezicht houdt. Dat betekent dat je ook verantwoordelijk bent voor de veiligheid van de mensen die voor jou aan het werk zijn. En dan hebben we het niet alleen over ongevallen en letsel, maar ook over ongewenst gedrag. Meer over deze verantwoordelijkheden lees je in dit artikel. Wil je de inhoudelijke Arbowetgeving en alle specifieke bepalingen lezen? Bekijk dan deze brochure van TNO.
Iedereen veilig aan het werk? Ga trainen!
Los van alle wet- en regelgeving wil je als werkgever natuurlijk dat er op jouw werkvloer zo min mogelijk ongevallen gebeuren en dat iedereen veilig en comfortabel aan het werk kan. Of het nu gaat om een vaste medewerker of om een flexwerker. Daarom is het belangrijk om alle bedrijfsrisico’s op te nemen in een RI&E. Oók de samenwerking met flexwerkers en de thuiswerkers. Het vervolgens goed organiseren van de bedrijfsveiligheid is best lastig. Gelukkig hoef je dit niet alleen te doen. BHV.NL heeft een uitgebreid dienstenpakket om jouw bedrijfsveiligheid goed te regelen. Denk aan trainingen, opleidingen en cursussen op het gebied van BHV, EHBO en omgaan met ongewenst gedrag. Op maat, in-company of individueel: jij kiest. Hoe veilig werken jullie?
>> Incompany trainen in juli of augustus? Maak gebruik van de zomeractie. Deze zomer krijg je bij een incompany 2-daagse BHV basiscursus, BHV-herhaling of EHBO-herhaling een oefening cadeau! Lees hier meer.
>> Incompany trainen in juli of augustus? Maak gebruik van de zomeractie. Deze zomer krijg je bij een incompany 2-daagse BHV basiscursus, BHV-herhaling of EHBO-herhaling een oefening cadeau! Lees hier meer.
Bronnen
Bron: TNO
TNO onderzoekt de arbeidsomstandigheden, gezondheid, productiviteit, innovatiekracht en duurzame inzetbaarheid van werkend Nederland in het programma Monitoring van Arbeid.
https://wp.monitorarbeid.tno.nl/wp-content/uploads/2020/09/Brochure-flexwerkers.pdf
Bron: RIVM
Arbeidsongevallen met uitzendkrachten en met vaste werknemers: verkenning naar oorzaken.
http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2019-0119.pdf
Bron: Flexbarometer
Geeft de verhouding weer tussen de vaste medewerkers, de flex medewerkers en de zelfstandigen.
http://www.flexbarometer.nl/verhouding-vast-flex-zelfstandig
Bron: RI&E steunpunt
Artikel over het flexwerkers en de RI&E.
http://www.rie.nl/flexwerkers-en-de-rie-verplichting/
TNO onderzoekt de arbeidsomstandigheden, gezondheid, productiviteit, innovatiekracht en duurzame inzetbaarheid van werkend Nederland in het programma Monitoring van Arbeid.
https://wp.monitorarbeid.tno.nl/wp-content/uploads/2020/09/Brochure-flexwerkers.pdf
Bron: RIVM
Arbeidsongevallen met uitzendkrachten en met vaste werknemers: verkenning naar oorzaken.
http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/2019-0119.pdf
Bron: Flexbarometer
Geeft de verhouding weer tussen de vaste medewerkers, de flex medewerkers en de zelfstandigen.
http://www.flexbarometer.nl/verhouding-vast-flex-zelfstandig
Bron: RI&E steunpunt
Artikel over het flexwerkers en de RI&E.
http://www.rie.nl/flexwerkers-en-de-rie-verplichting/
Lees meer
-
De Prestatiemeter: meet de effectiviteit en ontwikkeling van jouw bedrijfsnoodorganisatieJij wil de bedrijfsveiligheid in jouw organisatie verbeteren. Dat is natuurlijk de belangrijkste reden om onze trainingen te volgen. Maar, vindt deze verbetering ook plaats? Is de bedrijfsveiligheid écht verbeterd en waardoor komt dat? En hoeveel is deze dan verbeterd? Wij kunnen ons voorstellen dat je behoefte hebt aan meer inzicht in de effectiviteit van jullie bedrijfsnoodorganisatie (BNO). Zodat je zeker weet dat je met de juiste dingen bezig bent en dat alle inzet het gewenste effect heeft. Speciaal hiervoor heeft BHV.NL de prestatiemeter ontwikkeld. Zo passen we ons programma nóg beter op jouw organisatie aan. -
De voordelen van eigen veiligheidstrainers in jouw organisatieWist jij dat je collega’s in jouw organisatie kunt laten opleiden tot trainer? Namelijk op het gebied van BHV, EHBO en ongewenst gedrag. Of misschien wil je zelf wel als BHV’er, ploegleider of coördinator trainer worden. Waar je ook voor kiest: het opleiden van eigen trainers in je organisatie biedt meerdere voordelen. Op het gebied van financiën, tijd, goed werkgeverschap én veiligheid. Benieuwd hoe dat zit? In dit artikel lees je er alles over. -
-
De Nederlandse Arbeidsinspectie maakt werken veiliger, gezonder en eerlijkerDe Nederlandse Arbeidsinspectie wil maar één ding: eerlijk, gezond en veilig werk, en bestaanszekerheid voor iedereen. Een stabiele inkomstenbron hebben en jezelf goed voelen dus. Deze organisatie is niet voor niets onderdeel van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Maar hoe pakt de Nederlandse Arbeidsinspectie deze missie aan en wat is hun rol precies? En wat moet jij als werkgever of organisatie écht weten? Dat lees je hier. -
Ken en train de 5 fasen van BHV tijdens een calamiteitBen jij verantwoordelijk voor de veiligheid binnen jouw organisatie of inzetbaar als BHV’er? Dan is het van belang dat je de vijf fases kent van een inzet van bedrijfshulpverlening. Voor de eerste drie fases is meestal genoeg aandacht, alleen de laatste twee worden nog weleens vergeten. Zonde! Want dat zijn precies de onderdelen waarmee jij goed voor BHV’ers en medewerkers zorgt. De oplossing? Trainen. -
Brand kun je niet voorkomen. Dit kunnen we samen wél doen!Voorkomen is beter dan genezen, luidt een in hulpverlenerskringen veelgebruikt spreekwoord. In het geval van brand is dat ook zo, maar helaas gaat die vlieger niet op. Een brand kun je namelijk niet voorkomen. Zoals de onzinkbaar geachte Titanic zonk, kan het veiligste gebouw ter wereld in vlammen opgaan. Daarom richten we ons bij BHV.nl op het zo klein mogelijk maken van de gevolgen van een brand. Samen zorgen we voor veiligheid! -
Vijf tips om jouw BHV'ers extra te waarderenEen keer per jaar is het tijd om je BHV’ers eens extra in het zonnetje te zetten. En dit is niet helemaal onlogisch, aangezien alle BHV’ers er mede voor zorgen dat de veiligheid in de organisatie gewaarborgd blijft. De enige vraag die nu overblijft is: hoe zorg je ervoor dat je ze de waardering geeft die ze verdienen? In dit artikel delen wij een aantal tips om vóór en tijdens de Dag van de BHV jouw BHV’ers extra te bedanken. -
-
Het belang van een goede veiligheidscultuur binnen jouw organisatieDat veiligheid op de werkvloer belangrijk is, daar zijn we het met z’n allen wel over eens. Maar hoe zorg je er nou voor dat de veiligheid binnen de organisatie geborgd is? De veiligheidscultuur binnen jouw organisatie is allesbepalend voor of er veilig wordt gewerkt.
