Is een bedrijfsnoodplan verplicht?

Een bedrijfsnoodplan wordt ook wel een calamiteitenplan genoemd, en dat woord maakt direct duidelijk wat het plan inhoudt: het is een draaiboek waarin systematisch staat aangegeven wat de organisatie moet doen als zich een calamiteit voordoet. Een beschrijving dus van de maatregelen en voorzieningen die een bedrijf heeft getroffen om adequaat te kunnen reageren op calamiteiten en noodsituaties. Het bedrijfsnoodplan maakt inzichtelijk wie welke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden heeft en hoe de afstemming met hulpdiensten en andere organisaties geregeld is. Hoe beter de hulpverlening is voorbereid, hoe meer de gevolgen van een calamiteit beperkt kunnen blijven. Met een bedrijfsnoodplan is de veiligheid van de locatie en de omgeving zo veel mogelijk verzekerd.
 
Om het bedrijfsnoodplan plan uit te voeren, moet de organisatie kunnen terugvallen op een goed opgeleid en optimaal voorbereid team van bedrijfshulpverleners (BHV'ers). Hoeveel BHV’ers er nodig zijn en welke specifieke vaardigheden zij moeten beheersen, hangt sterk af van de aard van het werk en de risico’s, de grootte en de ligging van het bedrijf: de risico’s bij een administratiekantoor in de polder zijn natuurlijk veel kleiner dan die van een petrochemische industrie vlakbij een woonwijk.

Risicoanalyse: Het maken van een noodplan begint met een analyse waarin wordt gekeken naar alle mogelijke risico’s en welke omvang die kunnen krijgen. Door die te toetsen aan de huidige veiligheidssituatie wordt duidelijk wat er goed gaat en wat niet, en welke maatregelen en voorzieningen nodig zijn om de veiligheid te kunnen borgen
Verschillende scenario’s: Het is verstandig in een bedrijfsnoodplan verschillende scenario’s op te nemen van wat er allemaal mis kan gaan. Een brand vraagt immers een andere inzet dan een lekkage van gevaarlijke stoffen of een bezetting door bijvoorbeeld milieuactivisten
Afstemming: Stem het noodplan altijd af met de betrokken externe instanties, zoals brandweer, ambulance, politie en geneeskundige diensten.

Een bedrijfsnoodplan bevat in ieder geval een veiligheidsplan, een ontruimingsplan en een beveiligingsplan. Ook de volgende onderdelen moeten aan bod komen:

• de organisatie van de bedrijfshulpverlening
• de commandostructuur van de bedrijfshulpverlening
• de plaatsvervangers voor de bedrijfsvoering en de hulpverlening
• de afstemming met de gemeentelijke rampenplannen en rampenbestrijdingsplannen.

Vaak loopt een noodplan ook al vooruit op de periode na de ramp: wat moet er gebeuren om de continuïteit van de getroffen organisatie te verzekeren? 

Als zich een noodgeval of calamiteit voordoet, moet iedereen direct weten wie waarvoor verantwoordelijk is. Er is simpelweg geen tijd om met elkaar te overleggen wie de werknemers informeert, wie de brandweer belt en wie ervoor zorgt dat de bezoekers het pand zo snel mogelijk verlaten. Daarom moet een bedrijfsnoodplan altijd de volgende zaken bevatten:

• Een beschrijving van de verantwoordelijkheden van de belangrijkste functionarissen: wie zorgt voor de inwerkingtreding van het noodplan en wie heeft dan de leiding, en wie is verantwoordelijk voor de contacten met de autoriteiten (gemeente, politie, brandweer)
• Een overzicht van mogelijke ongelukken en de manier waarop deze ongelukken bestreden worden
• Een beschrijving van concrete maatregelen om het personeel te waarschuwen en om te helpen bij een ongeluk
• Een overzicht van hoe er bij een ongeluk wordt samengewerkt met de autoriteiten en hoe steun wordt gegeven aan externe hulpverleners
• En last but not least: een beschrijving van wat er tijdens een calamiteit van de werknemers wordt verwacht zodat de gevolgen van het ongeluk zo veel mogelijk beperkt blijven.