Iedereen vindt veiligheid en gezondheid belangrijk maar toch werkt lang niet iedereen veilig. Hoe komt dat toch? ‘Angst’ voor verandering? Geen tijd willen besteden aan een andere manier van werken? Je niet gehoord voelen? Weerstand kan verschillende oorzaken hebben. Bespreek de weerstanden en los ze samen op. Voorwaarde daarvoor is wel je medewerkers zich veilig voelen te zeggen wat hen dwars zit, zonder dat dat gevolgen voor hen heeft.

De regels kunnen nog zo duidelijk zijn: als mensen zich er niet aan houden, hebben ze geen enkel effect. Veiligheid staat of valt met gedrag. En gedrag kan beïnvloed worden. Door duidelijke afspraken te maken; het nieuwe, gewenste gedrag te belonen; mensen aan te spreken op het oude, ongewenste gedrag; door de omgeving zo te veranderen dat het nieuwe gedrag ondersteund wordt etc.
 
Vooral het belonen van goed gedrag werkt goed. Dat is zo bij kinderen en werkt bij volwassenen precies hetzelfde. Door gewenst gedrag te belonen ontstaat een cultuur waarin mensen zich veilig voelen om gedrag te bespreken en fouten toe te geven. Belonen kan op verschillende manieren. Kijk wat het beste past bij jouw organisatie en bij de medewerker: een compliment, ‘medewerker van de maand’, een dinerbon.

Laat medewerkers meedenken over hoe het werk veiliger kan. Dat verhoogt niet alleen hun betrokkenheid maar maakt hen ook medeverantwoordelijk. Praat met hen over wat er fout kan gaan, wat daar dan de gevolgen van kunnen zijn, en vooral over hoe het volgens hen anders, veiliger kan. Zo zorg je ervoor dat ze bewuster gaan nadelen over veiliger werken, en ontstaat het nieuwe, gewenste gedrag vaak al ongemerkt.

Maak medewerkers en hun direct leidinggevende zoveel mogelijk zelf verantwoordelijk voor het oplossen van de eigen onveilige situaties. De kennis van en ervaring met de risico’s zitten immers bij de medewerkers op de vloer en iedereen heeft zo zijn eigen rollen en taken binnen de bedrijfsnoodorganisatie. Natuurlijk kan de veiligheidsafdeling de medewerkers daarbij ondersteunen. Alleen als de veiligheidssituatie meerdere afdelingen betreft of als er extra geld nodig is, wordt het veiligheidsprobleem een niveau hoger gebracht.

Wat je absoluut moet voorkomen is een cultuur waarin fouten en ongevallen worden afgestraft. Want dat zorgt ervoor dat mensen zwijgen over ongevallen en gevaarlijke situaties, zich indekken en andere de schuld geven. En als zaken verzwegen worden, kun je er niets van leren, kun je het niet verbeteren en blijft het onveilig. Zorg daarom voor een cultuur waarin je fouten mag maken, mits je ervan leert.

Niets werkt zo stimulerend voor veranderingen als zichtbare resultaten. Laat daarom zien wat er al verbeterd is en vier je successen. En doe dat op een manier die aanspreekt. Via posters, flyers, het personeelsblad. Trakteer een keer op taart tijdens het werkoverleg of zorg voor een krat bier. En complimenteer je medewerkers met de stappen die ze al gezet hebben.