Bijna 11% van de werknemers (dat zijn zo rond de 700.000 mensen) kampt met een beroepsziekte. 30% daarvan, dus 210.000 werknemers, waren nieuw in deze statistieken: zij werden het afgelopen jaar ziek als gevolg van hun werk. Ongeveer tweederde van hen werkt in de zorg, industrie, bouw, handel en zakelijke dienstverlening. De meest voorkomende beroepsziekten zijn burn-outklachten, depressies, rugaandoeningen en klachten aan knie, arm, nek en schouder.
 
Circa 4.100 mensen overleden als gevolg van een beroepsziekte. Bijna 80% van die 4.100 slachtoffers is dan al gepensioneerd. Veel beroepsziekten komen namelijk pas na lange tijd aan het licht. Blootstelling aan gevaarlijke stoffen als asbest, lasrook en kwartstof is de meest voorkomende oorzaak van deze ziektes. 

Ten minste 57.000 mensen werken in bedrijven waar zij kunnen worden blootgesteld aan kankerverwekkende stoffen (exclusief asbest) zonder dat het bedrijf de risico’s op die blootstelling adequaat beheerst.
Slechts 15% van de bedrijven waar deze risico’s zich voordoen, beschikt over de verplichte registratie gevaarlijke stoffen. Daarnaast heeft 80% van de risicobedrijven geen verplichte beoordeling uitgevoerd naar de blootstelling van hun werknemers aan en de grenswaarden van die gevaarlijke stoffen. Bij grote bedrijven (> 100 werknemers) is het beeld gelukkig minder slecht.

In de afgelopen vijf jaar bleef het aantal bij de Inspectie gemelde ongevallen stijgen; in 2017 zelfs tamelijk fors met 12% naar 4.250. Ook het aantal gestarte ongevalsonderzoeken blijft stijgen; in 2017 met 7%.
 
In absolute zin vinden de meeste ernstige arbeidsongevallen plaats in de industrie, bouwnijverheid, handel, en vervoer en opslag. Dat is al jaren het geval. In relatieve zin komen de meeste (ernstige) ongevallen voor in de sector afvalverwerking en recycling; een sector die de laatste jaren een groei doormaakt. Ook dit beeld is helaas niet nieuw.

De meeste slachtoffers van ernstige arbeidsongevallen vallen in de leeftijdscategorieën 15 t/m 24 jaar en 55 jaar en ouder (resp. gemiddeld 37 en 39 slachtoffers per 100.000 arbeidsjaren).
Dat veel jonge werknemers vaak slachtoffer zijn van ernstige arbeidsongevallen toont overduidelijk aan hoe belangrijk het is in beroepsopleidingen veel aandacht te besteden aan veiligheid. De meeste arbeidsongevallen, ook die met dodelijke afloop, komen voor in de leeftijdsgroep van 55 jaar en ouder. Deze leeftijdsgroep neemt door de vergrijzing en de steeds hogere pensioenleeftijd sterk toe. Dat vraagt extra aandacht voor hun veiligheid en duurzame inzetbaar.

Slechts 27% van de bedrijven heeft een RI&E waarin alle belangrijke risico’s zijn opgenomen. Daar werkt 60% van alle werknemers, wat betekent dat 40% werkt bij bedrijven zonder een adequate RI&E. Dat is m.n. het geval bij bedrijven met minder dan 10 werknemers. Bedrijven met minder dan 10 werknemers nemen het überhaupt wat minder nauw met de arbozorgverplichtingen; het aantal ernstige ongevallen is bij deze bedrijven verhoudingsgewijs veel hoger dan bij middelgrote en grote bedrijven: gemiddeld 64 per 100.000 werknemers, tegen resp. 47 en 11.
 
Een goede RI&E, met een plan van aanpak én regulier overleg met werknemers zorgt voor de minste veiligheidsrisico’s. Helaas voldoet slechts 15% van de bedrijven aan deze combinatie van verplichtingen.

De wil om ongevallen en beroepsziekten te voorkomen, moet uit de bedrijven zelf komen. Veiligheid moet als het ware zo geworteld zijn in de eigen bedrijfscultuur dat het breed gedragen wordt door management én werknemers. Daarom moet naast compliance (= het opvolgen van regels en protocollen) de nadruk liggen op het bevorderen van een cultuur waarin arbeidsveiligheid een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van werkgever en werknemers.