Wie doet wat als het erop aankomt?

Het beleid dat door het Hoofd BHV Strategisch gemaakt is, moet op de verschillende locaties geÏmplementeerd en uitgedragen worden. Dat is de taak van de Hoofd BHV Operationeel/coördinator BHV. Hij geeft leiding aan het operationele deel van de BHV-organisatie, dus aan de ploegleiders, de BHV’ers en de ontruimers. Een flinke en verantwoordelijke klus. Vooral ook omdat de Hoofd BHV Operationeel/Coördinator BHV bij een calamiteit goed moet kunnen inschatten of hij en zijn BHV’ers de klus zelf kunnen klaren of dat het beter is op te schalen en het Crisis Management Team in te schakelen.

Als de coördinator Hoofd BHV niet operationeel bezig is, doet hij andere BHV-taken. Zo is hij betrokken bij de BIO-mix. De B staat voor Bouwkundig: de coöordinator is verantwoordelijk voor de brandveiligheid van het gebouw (bijvoorbeeld de compartimentering). De I verwijst naar Installatietechniek, waaronder bijvoorbeeld de brandmeldinstallatie, het sprinklersysteem en de luchtbehandeling vallen. De O staat voor Organisatorisch, en daaronder vallen vragen als zijn er voldoende mensen die de risico’s kunnen beheersen die niet dmv bouwkundige of installatietechnische elementen kunnen worden bestreden.
De coördinator Hoofd BHV is ook verantwoordelijk voor het opleidingsplan van de ploegleiders en BHV’ers, en ziet erop toe dat zij hun kennis en vaardigheden actueel houden. Hij ‘stuurt’ ze dus regelmatig naar een herhalingscursus. Hij zorgt ervoor dat er voldoende blusapparaten en verbandmiddelen aanwezig zijn, en controleert regelmatig of het gebouw nog voldoet aan de veiligheidseisen en het plan nog aan de veranderingen in de wereld (denk bijvoorbeeld aan de terrorismedreiging). Dat kan leiden tot aanpassingen in het bedrijfsnoodplan (andere procedures en protocollen), aanpassingen aan het gebouw (de waterdruk met omhoog omdat de brandblussers niet krachtig genoeg zijn, of er moet een extra brandwerende deur bij), aanpassingen in het aantal BHV’ers. Geen wonder dat een coördinator Hoofd BHV Operationeel goed opgeleid moet zijn.

Als er een calamiteit gemeld is, treedt het bedrijfsnoodplan in werking. En weet iedereen – als het goed is – wat hij of zij moet doen. De Ploegleider BHV is verantwoordelijk voor de lokale hulpverlening en het uitvoeren van de noodprotocollen uit het bedrijfsnoodplan. Hij verdeelt de taken: jullie twee doen dit, jullie drie dat. De BHV’ers ‘verzamelen’ de mensen en begeleiden hen naar een veilige plek. Andere BHV’ers gaan op zoek naar de oorzaak van bijvoorbeeld de brand, en proberen hem onder controle te houden tot de brandweer komt. Bij een zorginstelling wordt de brandweer bij een brandmelding bijna altijd direct gewaarschuwd. De ploegleider stuurt en coördineert al die acties. En hij borgt de veiligheid van zijn BHV'ers.

Eenduidige en heldere communicatie is bij zijn taak ongelooflijk belangrijk. Net als kennis van veiligheid, procedures, en protocollen. Het spreekt voor zich dat een ploegleider niet alleen in het bezit is van een geldig BHV-certificaat maar ook een opleiding tot Ploegleider heeft gevolgd.

Het bedrijfsnoodplan kan op papier nog zo mooi omschreven zijn, de uitvoering ervan staat of valt volledig met de kennis en kunde van de BHV’ers.  Als zij in noodsituaties niet adequaat en snel handelen, blijft het gevaar voor de medewerkers, patiënten en bezoekers onverminderd groot. Sterker nog: het wordt alleen maar groter. Goed opgeleide BHV'ers kunnen een beginnende brand bestrijden, de afdeling(en) ontruimen en levensreddend handelen. Zij maken echt het verschil. In slechts twee dagen leiden wij medewerkers op tot bekwame BHV'ers! 

Natuurlijk moeten de BHV’ers hun kennis en vaardigheden op niveau houden. Daarom moeten ze regelmatig naar een herhalingscursus. Als elke seconde telt, moeten BHV’ers feilloos weten wat ze moeten doen, en niet eerst nog even nadenken over hoe het alweer zat. 

Last but not least: de ontruimer. Hij mag dan als laatste besproken worden, maar hij heeft een onmisbare rol in de BHV-organisatie. Als de BHV'ers hun handen vol hebben tijdens een calamiteit, kunnen de ontruimers hen helpen door de ontruiming in goede banen te leiden. Zeker in de zorg waar veel mensen niet zelfredzaam zijn -omdat ze te jong, te oud, te ziek of te slecht ter been zijn- moet je er niet aan denken wat er zou gebeuren zonder ontruimers. Natuurlijk moeten ook de ontruimers getraind worden. Dat gebeurt tijdens incompany workshop instructie ontruimers omdat er altijd gewerkt wordt met het in de organisatie aanwezige bedrijfsnoodplan of ontruimingsplan.

Omdat de zorgverlening aan patiënten ook, en misschien wel juist tijdens calamiteiten gewoon door moet gaan, zijn het vooral mensen van de technische dienst en de verzorgenden die als BHV’er worden ingezet. Alle verpleegkundigen zijn ontruimers en houden de zorg voor hun patiënten. 

Het spreekt voor zich dat het juist in de zorg van cruciaal belang is dat er continu voldoende ploegleiders, BHV’er s en ontruimers aanwezig zijn. En dat ze goed zijn opgeleid. Want als elke seconde telt, maken zij het verschil. 

Het spreekt voor zich dat het in de zorg (en natuurlijk ook in alle andere organisaties) van cruciaal belang is dat er continu voldoende ploegleiders, BHV’er s en ontruimers aanwezig zijn. En dat ze goed zijn opgeleid. Want als elke seconde telt, maken deze mensen het verschil. Ze moeten precies weten wat ze moeten doen, en elkaar blindelings kunnen vertrouwen.

BHV.NL adviseert dan ook om minimaal een keer per jaar hun kennis en vaardigheden te toetsen door middel van scenario-oefeningen en een ontruimingsoefening. Zo weet je zeker dat jouw bedrijfsnoodprocedures goed werken en dat iedereen weet wat hij of zij moet doen. En merk je dat iets niet 100% in orde is of de kennis en kunde van (een of meer van) je medewerkers niet meer actueel, dan kun je daar direct wat aan doen. Je moet er toch niet aan denken dat je daar pas achter komt als het te laat is…